Perz właściwy Elymus repens

Skąd przybył perz? Nikt się nie zastanawia, bardziej bowiem interesuje ludzi kwestia, jak się go pozbyć? Ten uciążliwy chwast, który szczególnie upodobał sobie uprawy pszenicy, ma jednak wiele walorów leczniczych. W dawnych, i nie tak odległych czasach, ratował ludzi przed głodem. Zmielone kłącza dodawano do mąki do wypieku chleba, z palonego ziarna sporządzano na­miastkę kawy lub warzono piwo. W XIX wieku Gerard Wyżycki podawał, że sok otrzymany z kłączy ma właściwości otwierające, a gotowany do gęsto­ści, nazywany bywa manną kalabryjską i używany przy zaflegmieniu. Świe­ży sok wyciśnięty z perzu zalecano także dzieciom dla pozbycia się pasoży­tów przewodu pokarmowego.

Inne nazwy biały perz, perz pospolity, korzenica, osecz, pernica, psia pasza, pszenica perz, pyrnik, rolnica, trawa aptekarska, psi ząb, psia trawa

Opis
Roślina wieloletnia, o długich, silnie rozgałęzionych, biało-kremowych kłączach z licznymi rozłogami. Dorasta zwykle do 120 cm. Źdźbła długie, zakoń­czone krótkim kłosem o cztero- lub pięciokwiatowych kłoskach, liście rów- nowąskie, całobrzegie, płaskie. Kwitnie od czerwca do września. Owocem jest równowąski ziarniak.

Występowanie
Perz właściwy wystę­puje niemal na całej półkuli północnej.
W Polce pospolity, a ze względu na dużą żywotność, niezwykle uciążliwy chwast polny i ogrodowy. Występuje także na pa­stwiskach i łąkach, w zaroślach, przy dro­gach, na nieużytkach.

Surowiec
Surowcem leczniczym jest kłącze, które zbiera się wczesną wiosną lub jesienią, kiedy zawiera dużo wilgoci.
Po wydobyciu z ziemi należy wybrać odpowiednie kłącza (powinny być mięsiste i jasne), a następnie odciąć części naziemne, a kłącze oczyścić z ziemi (nie myjąc). Suszenie jest dość trudne (w nie­odpowiednich warunkach kłącza łatwo pleśnieją) - najlepiej korzystać więc z su­szarni (40°C), a w warunkach naturalnych suszyć wyłącznie w czasie ciepłej i suchej pogody. Gotowy surowiec powinien być ja- snosłomkowego koloru i nie zawierać kłą­czy krótszych niż 2 centymetry.

W apteczce
W kłączach występują sa­ponina i trycytyna, które mają działa­nie: lekko moczopędne, regulujące prze­mianę materii i wzmagające procesy trawienne. Odwary z kłącza perzu sto­suje się w zaburzeniach trawiennych, w kamicy nerkowej i chorobach wątro­by, a także przy zatruciach spowodowa­nych długotrwałym przyjmowaniem an­tybiotyków.
W kuchni
Perz wchodzi w skład wie­lu mieszanek ziołowych. Można go doda­wać do zup mlecznych, potraw z kaszą oraz chleba.