Łopian większy Arctium lappa

O leczniczych właściwościach łopianu wspominali starożytni medycy, a zna­ny był już w epoce brązu. W medycynie ludowej stosowano zarówno korzeń, nasiona, jak i ziele łopianu. Syreniusz zalecał okłady z tłuczonego korzenia na wszelakie stłuczenia i złamania, co miało uśmierzać ból. Poparzenia i uką­szenia psa miały łagodzić okłady z liścia utartego z białkiem. Wywar z nasion skuteczny był na kamicę nerkową, a nalewką z łopianu leczono syfilis, wrzo­dy, wszelkie zmiany skórne i plujących ropą i krwią. Sok łopianowy stosowa­no przy szkorbucie, a wymieszany z łojem wołowym doskonale goił rany.

Inne nazwy łopian lekarski, łopień, łopuch, łopustka, głowacz, kostropacz, kobierz, rzep

Opis
Roślina dwuletnia. Osiąga 2 m wysokości. Łodyga wzniesiona, gruba, mocna, silnie rozgałęziona. W pierwszym roku wegetacji tworzy różyczkę liściową, w drugim wyrasta łodyga kwiatowa. Korzeń gruby, mięsisty, silnie rozgałęzio­ny, barwy białej. Kwiaty fioletoworóżowe, zebrane w koszyczki, tworzą wiechę. Owocem jest niełupka. Kwitnie w lipcu i sierpniu.

Występowanie
Występuje na całej pół­kuli północnej, w strefie klimatu umiarko­wanego. W Polsce jest gatunkiem pospo­litym, porasta przydroża, stanowiska ruderalne, zarośla nadrzeczne, zaniedba­ne ogrody i sady. Wprowadzany do upraw potowych. W Polsce występuje w kilku odmianach: łopian mniejszy, gajowy, pa­jęczynowy.

Surowiec
Korzenie pozyskuje się jesienią w pierwszym roku wegetacji, gdy roślina nie wytworzyła jeszcze łodygi kwiatowej, lub w roku następnym, na wiosnę. Liście zrywa się na przełomie wiosny i lata.

W apteczce
Zawiera olejek eterycz­ny, związki poliacetylowe, cukier, inulinę, białka, tłuszcze, fitosterole, glikozydy, saponiny, garbniki, gorycze, dużo siar­ki i fosforu. Łopian działa wzmacniająco, moczopędnie, żółciopędnie i napotnie. Dodatkowo ma działanie: przeciwzapal­ne, przeciwbakteryjne, zwiększa wytwa­rzanie i wydzielanie soków żołądkowych i jelitowych, odtruwa organizm, reguluje trawienie, przemianę materii i wypróż­nienia. Stosowany zewnętrznie, skutecz­ny jest: przy reumatyzmie, łojotoku, trą­dziku, owrzodzeniach, a także łuszczycy.

PŁUKANKA DO PRZETŁUSZCZAJĄCYCH SIĘ WŁOSÓW
50 g korzenia łopianu,
10 g ziela skrzypu polnego,
10 g kwiatu rumianku, 50 g korzenia mydlnicy, 20 g ziela pokrzyw. Czubatą łyżkę mieszanki zalać szklanką wody. Po zagotowaniu, przykryć i odstawić na kwadrans.
Używać po odcedzeniu.