Majeran ogrodowy Origanum maiorana

Majeranek przywędrował na południe Europy za sprawą arabskich kupców. Starożytni Grecy stosowali go jako przyprawę, roślinę ozdobną i leczniczą, skuteczną na konwulsje, ukąszenia żmij i ból zębów. Przypisywano jej wła­ściwości magiczne - noszony na głowie wianek majeranku miał rozjaśniać umysł. W Polsce uprawę majeranku spopularyzowali benedyktyni. W zaciszu klasztorów używali go do produkcji słynnych likierów: benedyktyn i bene­dyktynka. Majerankiem ugotowanym w winie leczono ból głowy, a utartym z miodem likwidowano sińce i łagodzono stłuczenia. Ponadto stosowano go jako środek wspomagający trawienie, przy dolegliwościach wątroby i śledzio­ny. Majeranek roztarty w palcach i wprowadzony do nosa wywoływał kicha­nie, odpędzał katar, oczyszczał głowę, rozum ostrzył i pamięć przywracał.

Inne nazwy majorem, marjanek, dawniej lascinica

Opis
Roślina wieloletnia. Osiąga do 50 cm wysokości. Łodygi silnie rozgałę­zione, wzniesione, wcześnie drewnieją­ce u podstawy. Cała roślina szaro omszo­na. Liście drobne, łopatkowate, omszo­ne, z gruczołkami na szczycie. Kwiaty małe, od białych do różowych, zebra­ne w zbite główki na szczytach pędów. Owocem jest rozłupnia. Kwitnie od prze­łomu czerwca i lipca do pierwszych przy­mrozków.

Występowanie
Rośnie dziko w klimacie śródziemnomorskim, na Bliskim Wscho­dzie oraz w Indiach. W Polsce uprawiana na polach i w ogrodach.

Surowiec
Zbiór przeprowadza się dwu­krotnie, na początku kwitnienia (koniec czerwca, początek lipca) oraz drugi raz, przed kolejnym kwitnieniem (rośliny ści­na się po pierwszym zbiorze, aby odbiły nowe pędy)

W apteczce
Majeran zawiera olejek ete­ryczny (w mm m.in. terpinen, terpinenol terpineol i borneol), seskwiterpeny, flawonoidy, fenolokwasy, garbniki, fitosterole polisacharydy i pektyny. Działa rozgrze­wające, rozkurczowo, odkażająco i prze­ciwzapalnie. Młode, świeże pędy zawie­rają sporo rutyny oraz witaminy C Sto­sowany jest (np. w postaci nalewki) przy wszelkiego rodzaju zaburzeniach tra­wiennych, nieżycie układu oddechowego, kaszlu, a także w dolegliwościach skór­nych. Nalewkę można także stosować zewnętrznie do przemywania ran, owrzo- dzeń, pryszczy i oparzeń.

W kuchni
To jedna z najpopularniej­szych przypraw kuchni polskiej. Trudno sobie wyobrazić flaki czy grochówkę bez majerankowej nuty. Jego wspomagające trawienie działanie doceniono, stosując go do doprawiania potraw tłustych i ciężkostrawnych.