Dereń właściwy Cornus mas

Jak większość roślin użytkowych, także dereń znalazł swoje miejsce w hi­storii. W pikę z drzewa derenia uzbrojeni byli Odys i Romulus. Z piki tego drugiego, wetkniętej w ziemię na Wzgórzu Palatyńskim, wyrósł dereń kwit­nący. Tyle legendy, ale faktem jest, że archeologowie badający dawne mia­sto Chersonez na Krymie, istniejące w V w. p.n.e., natknęli się na pestki de­renia. Wśród eksponatów gruzińskiego muzeum narodowego znajduje się miecz z brązu z rękojeścią wykonaną z derenia. Starożytni znali także sma­kowe i lecznicze walory derenia. Hipokrates leczył wywarem z jego liści do­legliwości żołądkowe.

Inne nazwy dereń jadalny

Opis
Dereń tworzy rozłożysty krzew lub małe drzewko mogące osiągnąć od 3 do 7 m wysokości, o naprzeciwległym ulistnieniu z drobnymi, zebranymi w nieduże kuliste baldachy liśćmi. Owocem jest podłużny pestkowiec wiśniowego koloru o cierpkim smaku. Kwitnie jako jeden z pierwszych krzewów na przedwiośniu - przed rozwojem liści, od marca do kwietnia - tysiącami drobnych żółtych kwiatów.

Występowanie W środowisku natural­nym rośnie przeważnie w zaroślach i na zalesionych stokach rejonów o łagodnym klimacie.

Surowiec
Owoce derenia dojrzewają jesienią, u dziko rosnących mają ciemnoczerwony kolor, owalny kształt i długość ok. 2 cm. Owoce zbiera się podczas su­chej pogody i przechowuje przesypane cukrem, zamrożone lub wysuszone.

W apteczce
Owoce derenia stosuje się przy schorzeniach jelitowo-żołądkowych, odwar z owoców lub rozgniecione owoce roztarte z miodem i żółtkiem są skutecz­ne przy leczeniu biegunki. Konfitury sto­suje się przy przeziębieniach i bólach żołądka. Dereń ma działanie antyseptyczne, pomaga zwłaszcza w utrzymaniu higie­ny jamy ustnej. Pozbawiona kory gałąz­ka kwitnącego derenia może być skutecz­nym środkiem do czyszczenia zębów.

W kuchni
Dopiero ostatnie cza­sy, z bezlikiem konkursów na nalew­ki i przetwory domowe, przywróciły tę smakowitą i pożyteczną roślinkę naszym stołom i apteczkom.