Chmiel zwyczajny Humulus lupulus

Chmiel znali już prawdopodobnie Sumerowie, którzy jako pierwsi opanowali sztukę warzenia piwa. Nasi sąsiedzi, Czesi, uprawiają chmiel już od XI wie-u. O chmielu w potrawach wspominał Pliniusz oraz Marcjalis w jednym ze swoich epigramatów. Rzymscy smakosze ich czasów jadali młode pędy chmielu jako sałatkę, przyprawioną solą, pieprzem, octem i olejem, a bardziej dorodne - smażąc jak szparagi. Gotowano także zupy z chmielu. Szyszki i pędy chmielu mają działanie pobudzające apetyt, uspokajające, bakteriobójcze i moczopędne.

Inne nazwy chymel, wilczek, czerwleniak gruszkowaty

Opis
Roślina płożąca się lub pnąca, czterokanciasta, z haczykowato wygiętymi do tyłu włoskami na krawędziach. Zawsze wije się w prawo. W stanie dzikim dorasta do 8 m, a na plantacjach na wet do 12 m. Na jednej roślinie wyrastają tylko kwiaty żeńskie lub tylko męskie. Co roku z podziemnej karpy wyrastają nowe pędy nadziemne i rozłogi. Chmiel, jeśli nie znajdzie podpory, płoży się.

Występowanie
W Polsce występuje w wilgotnych zaroślach, olsach i łęgach, a także w starych parkach, ogrodach i ruderach. Rośnie pojedynczo lub w skupiskach.

Surowiec
Pozyskuje się ziele, młode pędy i szyszki. Rozróżnia się dwie odmiany chmielu zwyczajnego: goryczkowy i aromatyczny. Podział wynika ze składu i proporcji między zawartością żywic i olejków eterycznych. Kwiaty żeńskie nie posiadają okwiatu, tworzą kotkowate kwiatostany przypominające szyszki roślin iglastych i potocznie tak są nazywane. Zbiera się je w sierpniu.

WARTO WIEDZIEĆ
Chmiel najczęściej kojarzony jest z piwem, do którego produkcji wykorzystuje się jego szyszki, żeńskie kwiatostany.
Substancje, w które bogaty jest chmiel, nadają piwu charakterystyczny aromat i goryczkę, a co najważniejsze, przedłużają jego trwałość. Mają jednak wartość wyłącznie niezapylone, więc chmiel rosnący dziko, obok plantacji, traktowany jest jak chwast.

W apteczce
Chmiel jest powszechnie znany jako lek uspokajający i ułatwiający zasypianie. Zawarte w szyszkach fitoestro-geny opóźniają procesy starzenia, łagodzą objawy menopauzy, a nawet zmniejszają ryzyko wystąpienia nowotworów prostaty o mężczyzn i piersi u kobiet

W kuchni
Pędy chmielu mogą być wykorzystywane jako jarzyny; można z nich przyrządzać sałatkę, dodawać do omletów, a nawet zup.