Babka lancetowata Plantago lanceolata

Chińczycy już tysiąc lat p.n.e. stosowali babkę jako środek wykrztuśny, moczopędny, przeciwkrwotoczny, leczący bezpłodność oraz skuteczny przy chorobach zakaźnych.
Grecy i Rzymianie uważali ją za lek skuteczny przy 24 chorobach. Arabowie leczyli wewnętrzne krwotoki sokiem z babki wymieszanym z winem. Nasze prababki stosowały ją przy kaszlu, jako lek przeciwkrwotoczny, w chorobach nerek, a nawet gruźlicy. Sok miał być skuteczny na febrę i przy ukąszeniu pszczół. Liście utarte z białkiem przykładano do miejsca po ukąszeniu żmii. Leczono tym zielem nawet ból zęba, wkładając do ucha świeży zestrugany korzeń babki.

Inne nazwy babka wąskolistna, babka koniczynowa, babka koniczynowata, języczki polne, żywiec

Opis
Roślina wieloletnia. Liście długie, lancetowate, równowąskie, skupione w przyziemne rozety. Podczas kwitnienia wyrastają pędy kwiatonośne, osiągające do 40 cm. Kwiatki białe do brunatnoróżowych, zebrane w gęsty, kulisty lub walcowaty kłos. Owocem jest torebka. Kwitnie od maja do czerwca.

Występowanie
W stanie dzikim występuje na całym obszarze klimatu umiarkowanego, od Europy i Azji, aż po Himalaje. Jest gatunkiem dość zmiennym, bez problemu przystosowującym się do różnych warunków siedliskowych. W Polsce występuje pospolicie na suchych łąkach, pastwiskach, miedzach, przy drogach, trawnikach, a także jako chwast polny, szczególnie w uprawach koniczyny i lucerny.

Surowiec
Pozyskuje się liście lub całą roślinę, rzadziej korzeń lub nasiona. Zbiór od maja do września. Surowiec suszy się w temperaturze do 50°C w warunkach naturalnych lub w suszarni.

W apteczce
Babka zawiera irydoidy, substancje śluzowe, pektyny, garbniki, kwasy: fumarowy, benzoesowy, cynamonowy, waniliowy, sole mineralne (dużo soli cynku) oraz flawonoidy (bajkaleinę, skutelareinę). Ma działanie: żołądkowe, wykrztuśne, przeciwzapalne, osłaniające, przeciwbakteryjne i przeciwbiegunkowe. Korzystne jest łączenie liści babki 2 Im mi roślinami: w kuracjach wzmacniających z pokrzywą i mniszkiem lekarskim dla poprawy trawienia z piołunem i bobrkiem trójlistnym; w chorobie wrzodowe z prawoślazem i żywokostem; w przeziębieniach z podbiałem, tymiankiem, anyżem i kwiatami pierwiosnka. Liście bab ki tak surowe, jak i suszone, są skuteczne jako środek wykrztuśny, przeciwzapalny, w chorobie wrzodowej, nieżytach dróg oddechowych, zapaleniu spojówek oraz wszelkiego rodzaju ranach, wrzodach i obtarciach. Na szlaku turystycznym można ulżyć obtartym stopom, przykładając doń świeże liście babki lancetowatej. Podobne działanie ma też babka zwyczajna, chociaż z racji większej zawartości śluzu bardziej polecana jest do stosowania w chorobach przewodu pokarmowego: nieżytu, bezkwaśności soku żołądkowego czy uszkodzeniu błony śluzowej żołądka lub jelit.

W kuchni
Do celów kulinarnych nadają się młode liście (bogate w witaminę C i prowitaminę A). Mogą być dodatkiem do ziołowych sosów, zup, sałatek, gulaszów, można je smażyć (bardzo krótko) w słonym cieście i podawać jako dodatek do grillowanych mięs. Znany też jest miód z dodatkiem soku z tego ziela.